Sürdürülebilir moda mümkün mü?

Hazır giyim sanayisi tam bir çevre düşmanı. Bir yıl içerisinde tekstil fabrikaları uçak ve gemilerden daha fazla karbondioksit salınımına yol açıyor. Ancak artık modanın çevreci olması için girişimler var.

Almanya'da neredeyse her köşe başında eski giysilerin atıldığı konteynerleri görmek mümkün. Artık kullanılmayan, eski giysilerin yüzde 75'i bu konteynerlerde toplanıyor. Ancak Almanlara pratik gelen bu sistem, dünyanın başka bölgelerinde sorunlara yol açıyor. Almanya'daki eski giysilerin büyük bölümü Asya ve Afrika'daki ülkelere gönderiliyor. Doğu Afrika'da pek çok ülke ise artık eski kıyafetleri kabul etmek istemiyor.

Çevre örgütü Greenpeace'te tekstil uzmanı olarak görev yapan Kirstin Brodde, "Bizim kıyafetlerimiz ikinci el ürünlerinin yolunu kesiyor" diyor. Ancak Brodde'nın bahsettiği tıkanma aslında varolan sorunun sadece belirtilerinden birisi. Sorunun adı ise "Fast Fashion", yani hızlı moda.

Almanya gibi ülkeler hem çok hızlı hem de çok fazla tüketiyor. Dünya genelinde son 15 yılda satılan giysi miktarı iki katına çıkarken, giysilerin ortalama kullanılma süresi gittikçe azalıyor. Aldığımız yeni bir giysiyi ortalama bir sene kullanıyoruz. Yırtılan kıyafetleri dikip tekrar kullanmaktansa çoğunlukla atmayı tercih ediyoruz.

Greenpeace görevlisi Brodde "Artık kimse düğme dikmeyi bile beceremiyor" diyerek tüketim biçimimizi eleştiriyor. "Aslında daha az alışveriş yapmamız ve aldığımız kıyafetleri belki dünyanın başka bir yerinde bir başkasının giymesini umarak kısa süre sonra konteynerlere atmaktansa daha uzun süre kullanmamız gerekir" diyor Brodde.

Devasa miktarda karbondioksit salınımı

Giysilerin ucuzluğu ise bu eğilimi destekliyor. Her ne kadar mağazalarda müşterilerin ürüne ödediği fiyat düşük gibi görünse de, doğanın ödediği bedel oldukça yüksek. Tekstil üretimi her yıl bir milyar ton kardondioksit salınımına yol açıyor. Bu miktar her yıl tüm uluslararası uçuşlar ve gemi yolculuklarında salınan karbondioksit oranının toplamından daha fazla. Bunun yanı sıra tekstil liflerinden oluşan mikroplastiklerin ve kullanılan diğer kimyasal maddelerin kirlettiği denizler de cabası.

"Aslında tekstil şirketlerine çevreci üretim yapılması yönünde daha fazla baskı uygulanması gerekir. Bu şekilde üretim daha pahalı olacak ve şirketler de bu kadar ucuz üretim yapmayacaktır" diyor Brodde.

Giyim sanayisini daha sürdürülebilir kılmak için üzerinde çalışılan çözümlerden biri "Döngüsel Ekonomi", bir diğer deyişle devirdaim ekonomisi. Yani dayanıklı hammaddelerin mümkün olduğunca uzun ve birçok kez kullanılabilmesi. İdeal durumda bu döngü için gereken enerjinin yenilebilir kaynaklardan sağlanması öngörülüyor.

Greenpeace çalışanlarından Brodde, "Hem sanayi bu fazla üretimden vazgeçmeli hem de biz sürekli alışveriş yaparak elbise dolaplarımızı tıka basa doldurmaktan vazgeçmeliyiz" diyor.

Kaynak: dw.com
Fotoğraf: unsplash.com/@krisatomic

• yeşil tasarım
• çevre kirliliği
• karbondioksit salınımı
• sürdürülebilir moda
• yeşil moda
• moda